Botar por fóra do textohipersexualización e cousificación das autoras

  1. Lema París, Ánxela 1
  1. 1 Universidade da Coruña
    info

    Universidade da Coruña

    La Coruña, España

    ROR https://ror.org/01qckj285

Revista:
Abriu: estudos de textualidade do Brasil, Galicia e Portugal

ISSN: 2014-8526 2014-8534

Año de publicación: 2023

Título del ejemplar: Saramago i el transiberisme

Número: 12

Páginas: 131-152

Tipo: Artículo

DOI: 10.1344/ABRIU2023.12.8 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso abierto editor

Otras publicaciones en: Abriu: estudos de textualidade do Brasil, Galicia e Portugal

Resumen

Aquest article analitza el discurs crític d’un conjunt de poemaris publicats entre els anys 2000 i 2010 amb l’objectiu de mostrar la violència simbòlica que cert sector de la crítica literària no feminista exerceix sobre les poetes gallegues. L’estudi mostra, per una banda, la cosificació que pateixen les escriptores que cultiven el subgènere literari eròtic com a estratègia de màrqueting centrada a eixamplar la mirada masculina, la qual posa en evidència la mirada monògama, monosexual i heteronormativa amb què és rebut aquest tipus de literatura. Es descobreix també alhora un grup de poetes hipersexualitzades fins al punt de publicar obres amb una temàtica allunyada de l’erotisme que són enquadrades de manera auto- màtica com a eròtiques pel mer fet d’haver publicat títols en aquest àmbit amb anterioritat. Per altra banda, aquest article constata l’essencialisme imperant en el tractament de la li- teratura escrita per dones en fer servir, de manera recurrent, expressions del tipus «punt de vista femení», amb les quals es busca reforçar l’hegemonia masculina anomenant el lloc altre que se’ls adjudica en el sistema literari, atès que no existeixen fórmules equivalents en el cas dels poetes. Això es reforça, a més a més, amb comentaris paternalistes i fins i tot el qüestionament de la intel·ligència de les autores per tal de menysprear la seva feina. En dià- leg constant amb el propi discurs de la crítica literària i amb el suport de la teoria feminista, aquest article pretén posar en evidència les diferents estratègies de silenciament i invisibilització de què han estat objecte les escriptores gallegues en el període estudiat.

Referencias bibliográficas

  • Ahmed, Sara (2018). Vivir una vida feminista. Maria Enguix (trad.). Barcelona: Bella-terra Edicions.
  • Araguas, Vicente (2001). «Corazón poema». El Correo Gallego, «Correo das Culturas», 18 febreiro, 64, 7.
  • Araguas, Vicente (2004a). «Cousa vermella»: o peso do mundo é amor». El Correo Gallego, «Correo das Culturas», 15 agosto, 2.
  • Araguas, Vicente (2004b). «O precipicio aberto nos versos de Maite Dono». El Correo Gallego, «Correo das Culturas», 2 maio, 3.
  • Barthes, Roland (1968). «La mort de l’auteur». Mantéia, 5, 61-67.
  • Blanco Ramos, Carmen (2001). «Rosa íntima». Grial, xxxix, 152, outubro-novembro--decembro, 650-653.
  • Blanco, Irene; Tello, Sonia (2015). «Asexualidad, un cuestionamiento extremo del deseo». Sandra Cendal (ed.). (h)amor2. Madrid: Continta Me Tienes, 69-85.
  • Casas, Arturo (2012 [1994]). «Pragmática y poesía». Darío Villanueva (comp.). Avances en Teoría de la Literatura (Estética de la Recepción, Pragmática, Teoría Empírica y Teoría de los Polisistemas). Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, 229-308 [en liña] [5 setembro 2022] <http://www.poesiagalega.org/arquivo/ficha/f/1686>
  • Castro, Rosalía de (2004 [1992]). Poesía galega completa. Barcelona: Sotelo Blanco.
  • Cantero Sánchez, Mayte (2015). « “Salvo si susurra...”: reformulaciones contemporá-neas de la instancia autorial». Tropelías: Revista de Teoría de la Literatura y Literatura Comparada, 24, 134-139.
  • Castaño, Yolanda (2022). «Confirmo e non desminto». Instagram [en liña] [5 setembro 2022]. <https://www.instagram.com/p/Ce_-UT9M84s/>.
  • Conde, Alfredo (2004). «Levantar as tetas». El Correo Gallego, 23 setembro, 4.
  • Dono, Maite (2004). Desilencios. Ferrol: Sociedad de Cultura Valle-Inclán.
  • Eco, Umberto (1985 [1962]). Obra abierta. R. Berdagué (trad.). Barcelona: Planeta de Agostini.
  • Eco, Umberto (1987[1979]). Lector in fabula: La cooperación interpretativa en el texto narrativo. R. Pochtar (trad.). Barcelona: Editorial Lumen.
  • Espinosa, Estíbaliz (2000). Pan (libro de ler e desler). Ferrol: Sociedad de Cultura Valle-Inclán.
  • Fernán Vello, Miguel A. (2001). «Prólogo». Lucía Novas. Epiderme de estío. A Co-ruña: Espiral Maior, 9-10.
  • González, Susana; Veiguela, Victoria (2000). Simbiose. Madrid: ACEF.
  • González Fernández, Helena (005). Elas e o paraugas totalizador: escritoras, xénero e nación. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
  • González Fernández, Helena (2006). «Anatomía de “tanta visibilidade” das mulleres na literatura». Madrygal, 9, 69-72.
  • González Gómez, Xesús (2004). «A poesía de Lupe Gómez». A Nosa Terra, 1.144, 30setembro, 27.
  • González Gómez, Xesús (2007). «Maite Dono, unha voz diferente, camiño de madurar». A Nosa Terra, 1.125, 22 abril, 27.
  • Hornscheidt, Lann (2022). Desamarmos o capitalismo: O amor como acción política. Vigo: Catro Ventos Editora.
  • Lauretis, Teresa de (20132 [1989]). «Tecnología del género». A. M. Bach; M. Routlet (trad.). Technologies of Gender: Essays on Theory, Film and Fiction. London, Macmillan Press, 1-30.
  • Lema París, Ánxela (2020). Deconstruír o erotismo poético desde as nonmonogamias: Estudo e relectura da poesía erótica galega e da súa recepción crítica na primeira década do século xxi [tese de doutoramento]. A Coruña; París: Universidade da Coruña; Université Paris-8 Vincennes-Saint-Denis.
  • Lemos, Paula; Val, Marga do (2000). Entre dunas. A Coruña: Espiral Maior.
  • Luna, Luis (2012). «A colección “O Roibén”, vieiro de expresión poética do grupo Bilbao». Revista de Lenguas y Literaturas Catalana, Gallega y Vasca, 17, 283-295
  • McGovern, Timothy (2006). «Expressing Desire, Expressing Death: Antón Lopo’s Pro-nomes and Queer Galician Poetry». Journal of Spanish Cultural Studies,7/2, 135-153.
  • Miguélez-Carballeira, Helena (2015). Galiza, um povo sentimental?: género, política e cultura no imaginário nacional galego. Fernando Vasques Corredoira (trad.). Santiago de Compostela: Através Editora.
  • Mera, Héitor (2004). «A cousa vermella: Lirismo de amor e vida». Faro de Vigo, «Faro da Cultura», 98, 4 novembro, iv.
  • Mejía, Carmen (2007). «Rosana Acquaroni e Victoria Veiguela: dúas voces femeninas». Helena González Fernández; María Xesús Lama López (coord.). Actas VII Congreso Internacional de Estudos Galegos: mulleres en Galicia. Galicia e os outros pobos da península [CD-Rom], vol. 2, 223-234.
  • Novas, Lucía (2001). Epiderme de estío. A Coruña: Espiral Maior.
  • Novo, Olga (2004). A cousa vermella. A Coruña: Espiral Maior.
  • Pedreira, Emma (2000). Grimorio. Sada: Ediciós do Castro.
  • Raña, Román (2000). «Un libro de ler e desler». Guía dos libros novos, xullo-agosto, 27.
  • Reimóndez, María (2010). «Extranjera en su patria: El destierro de las escritoras gallegas». Belén Martín Lucas (ed.). Violencias (in)visibles: Intervenciones feministas frente a la violencia patriarcal. Barcelona:Icaria, 69-89.
  • Reisz, Susana (1996). «Escritura feminina e estratexias de auto-representación». Unión libre: Cadernos de Vida e Culturas, 1, 53-65.
  • Requeixo, Armando (2011). «Espida voz». Armando Requeixo. Criticalia. Santiago de Compostela: Sotelo Blanco, 153.
  • Riveiro Tobío, Elvira (2005). Andar ao leu. Pontevedra: Deputación de Pontevedra, Servizo de Publicacións.
  • Roig Rechou, Blanca-Ana (coord.) (2000). Informe de literatura : A literatura galega no ano 2000 e a súa recepción. Santiago de Compostela : Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
  • Roig Rechou, Blanca-Ana (coord.) (2007). Informe de literatura: A literatura galega no ano 2007 e a súa recepción. Santiago de Compostela: Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
  • Roig Rechou, Blanca-Ana (coord.) (2019). Informe de literatura : A literatura galega no ano 2019 e a súa recepción. Santiago de Compostela: Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
  • Romaní, Ana (2011). «Isto non é un limiar». XXIV Festival da Poesia no Condado: Sem as mulheres nom há revoluçom. Salvaterra de Minho: S.C.D. Condado, 7-8.
  • Rosso, Nadia (2009). «La monogamia como pre-definitoria del amor; el poli-amor como estrategia política». [en liña] [6 setembro 2022] <https://archive.org/stream/LaMonogamiaComoPre-definitoriaDelAmorElPoli-amorComoEstrategia/ElPoli-amorComoEstrategiaPoltica#mode/2up>.
  • Rosso, Nadia (2016). «Cuerpo lesbiano y la propuesta política contra-amorosa». Norma Mogrovejo (comp.). Contra-amor, poliamor, relaciones abiertas y sexo casual: Reflexiones de lesbianas del Abya Yala. Bilbao: DDT Liburuak, 67-80.
  • Seara, Teresa (2001). «Lingua de bruxa». Tempos novos, 46, 73.
  • Suárez Briones, Beatriz (2003). Sextualidades: teorías literarias feministas. Alcalá de Henares: Ayuntamiento de Alcalá de Henares, Centro Asesor de la Mujer.
  • Teixeira Mendes, Alexandre (2006). «Do sexual e do político em Elvira Riveiro Tobío» [en liña] [5 setembro 2022]. <https://www.aelg.gal/resources/centrodoc/members/paratexts/pdfs/autor304/P T_paratext2137.pdf>.
  • Vasallo, Brigitte (2018). Pensamiento monógamo, terror poliamoroso. Madrid: La Ove-ja Roja.
  • Veiguela, Victoria (2002). O ouvido e o calado. Madrid: Asociación Celso Emilio Ferreiro.
  • Vidal Villaverde, Manuel (2005). «Andar ao leu». Atlántico Diario, «La Revista», 471, 18 setembro, 55.