De mapas e viaxesun relato para debuxar a nación

  1. Fernández Pérez-Sanjulián, Carme 1
  1. 1 Universidade da Coruña.
Revista:
Madrygal: Revista de estudios gallegos

ISSN: 1138-9664

Ano de publicación: 2020

Título do exemplar: "Esa luz redentora da noite”. Estudos ofrecidos a Xesús Alonso Montero. Carmen Mejía Ruiz (dir.), Ana Acuña Trabazo e Ricardo Pichel (eds.)

Número: 23

Páxinas: 141-151

Tipo: Artigo

DOI: 10.5209/MADR.73608 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Madrygal: Revista de estudios gallegos

Resumo

Analízase neste traballo a significación do uso de mapas e percursos por territorios diversos en textos narrativos e ensaísticos de Ramón Otero Pedrayo (Os camiños da vida, Arredor de si, Fra Vernero, A romeiría de Gelmírez, Devalar, Pelerinaxes I e artigos publicados en prensa). En todos eles constátase como a utilización dos elementos cartográficos e mais do motivo das viaxes serve á idea da consolidación dun discurso literario-cultural inserido nun proxecto ideolóxico nacionalista. Ao mesmo tempo, este proxecto debe ser situado no contexto do labor continuado que a intelectualidade galega deste período desenvolve para competir pola influencia no espazo público.

Referencias bibliográficas

  • Allegue Leira, Alberto (2010): As viaxes pola nosa terra e as razóns da súa escrita no primeiro terzo do século XX. Tese de doutoramento inédita. A Coruña: Universidade da Coruña.
  • Allegue Leira, Alberto (2011): “Catro escollas para escribir Pelerinaxes I”, en C. Fernández Pérez-Sanjulián (ed.), Viaxes e construción do pensamento. Viaxes e viaxeiros na Galiza anterior a 1936. A Coruña: Universidade da Coruña / Fundación Vicente Risco, pp. 189-200.
  • Allegue Leira, Alberto e Carme Fernández Pérez-Sanjulián (2014): “Á volta do cosmopolitismo; unha lectura de Arredor de si como intervención”, Madrygal. Revista de Estudios Gallegos 17, pp. 13-25, DOI: https://doi.org/10.5209/rev_MADR.2014.v17.45734.
  • Amaral, Santiago (1975): “Variación no Fontán”, Grial 50, pp. 528-530.
  • Anderson, Benedict (1993 [1983]): Comunidades imaginadas. Reflexiones sobre el origen y la difusión del nacionalismo. México: Fondo de Cultura Económica.
  • Beramendi, Justo (2007): De provincia a nación. Historia do galeguismo político. Vigo: Xerais.
  • Cabo Aseguinolaza, Fernando (2004): “El giro espacial de la historiografía literaria”, en A. Abuín e A. Tarrío (eds.), Bases metodolóxicas para unha historia comparada das literaturas na península Ibérica. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de publicacións e intercambio científico, pp. 21-43.
  • Carvalho Calero, Ricardo (1975): Historia da Literatura galega contemporánea. Vigo: Galaxia.
  • Carvalho Calero, Ricardo (1977): “Otero Pedrayo: unha visión de Galicia”, Grial 56, pp. 113-141.
  • Carvalho Calero, Ricardo (1982): Libros e autores galegos, século XX. A Coruña: Fundación Barrié.
  • Cunqueiro, Álvaro (1979): “Tres notas sobre Don Ramón”, en S. Cardeñoso (ed.), Nuestro amigo Ramón Otero Pedrayo. Vigo: Zero-Zyx, pp. 93-96.
  • Domínguez Prieto, César P. (2010): “Historiography and the geo-literary imaginary. The Iberian Peninsula: Between Lebensraum and espace vécu”, en F. Cabo, A. Abuín e C. Domínguez (eds.), A comparative History of Literatures in the Iberian Peninsula. Amsterdam: John Benjamins, pp. 53-132.
  • Fernández Pérez-Sanjulián, Carme (2003): A construción nacional no discurso literario de Ramón Otero Pedrayo. Vigo: A Nosa Terra.
  • Fernández Pérez-Sanjulián, Carme (2006): “A literatura de viaxes nos contextos de emerxencia literaria: o caso galego”, en F. Salinas Portugal e Mª A. T. Maleval (eds.), Estudos Galego-Brasileiros 2. A Coruña: Universidade da Coruña, pp. 365-388.
  • Fernández Pérez-Sanjulián, Carme (2017): “Polonia no horizonte das Irmandades da Fala”, en J. Beramendi, U.-B. Diéguez, C. Fernández Pérez-Sanjulián, Mª P. García Negro e X. M. González Reboredo (eds.), Repensar Galicia. As Irmandades da Fala. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia / Museo do Pobo Galego, pp. 169-184.
  • González Gómez, Xesús (1985): “Releitura de Fra Vernero”, Grial 90, pp. 487-490.
  • González-Millán, Xoán (1995): “O discurso literario galego e a configuración dun espacio público nacional no primeiro tercio do século XX”, en A. Casas (coord.), Tentativas sobre Dieste. Santiago de Compostela: Sotelo Blanco, pp. 13-29.
  • Jameson, Fredric (1991): Postmodernism, or the cultural logic of the late capitalism. London: Verso.
  • López Sández, María (2008): Paisaxe e nación. A creación discursiva do territorio. Vigo: Galaxia.
  • López Sández, María (2010): “Paisaxes e identidades: imaxinarios de colonización e imaxinarios de resistencia”, en R. Pérez Moreira e F. J. López González (eds.), Cultura e paisaxe, Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de publicacións e intercambio científico, pp. 71-82.
  • López Sández, María (2011): “A viaxe inacabada da literatura de viaxes: paradoxos, cuestionamento e transformación dun xénero”, en C. Fernández Pérez-Sanjulián (ed.), Viaxes e construción do pensamento. Viaxes e viaxeiros na Galiza anterior a 1936. A Coruña: Universidade da Coruña / Fundación Vicente Risco, pp. 29-42.
  • Martínez Barbeito, Carlos (1958): “Mi Otero Pedrayo”, en Ramón Otero Pedrayo. A súa vida e a súa obra. Caracas: Homaxe da Galicia Universal, pp. 71-72.
  • Moretti, Franco (1997): Atlante del Romanzo Europeo 1800-1900. Turin: Eunadi.
  • Otero Pedrayo, Ramón (1928): Os camiños da vida. Santiago: Nós.
  • Otero Pedrayo, Ramón (1930): Arredor de si. Cruña: Nós.
  • Otero Pedrayo, Ramón (1934a): A romeiría de Gelmírez. Santiago: Nós.
  • Otero Pedrayo, Ramón (1934b): Fra Vernero. Santiago: Nós.
  • Otero Pedrayo, Ramón (1935): Devalar. Santiago: Nós
  • Otero Pedrayo, Ramón (1944): Adolescencia. Buenos Aires: Nova.
  • Otero Pedrayo, Ramón (1965): “A aldea galega no seu decorrer histórico”, Grial 8, pp. 113-155.
  • Otero Pedrayo, Ramón (1973): “O Fontán en Bos Aires”, en Obras selectas I. Parladoiro. Artigos (ed. Carlos Baliñas). Vigo: Galaxia, pp. 364-365.
  • Otero Pedrayo, Ramón (1988): Prosa miúda. Artigos non coleccionados (1927-1934) (ed. Aurora Marco). Sada: Ediciós do Castro.
  • Risco, Vicente (1929): “Prólogo”, en Ramón Otero Pedrayo, Pelerinaxes I. A Coruña: Nós, pp. 7-10.
  • Salinas Portugal, Francisco (2011): “A experiencia da viaxe e a viaxe como experiencia literaria”, en C. Fernández Pérez-Sanjulián (ed.), Viaxes e construción do pensamento. Viaxes e viaxeiros na Galiza anterior a 1936. A Coruña: Universidade da Coruña / Fundación Vicente Risco, pp. 179-187.
  • Smethurst, Paul (2000): The Postmodern Chronotope. Reading Space and Time in Contemporary Fiction.Amsterdam: Rodopi.
  • Tato Fontaíña, Laura (2018): “Introdución”, en R. Otero Pedrayo, Camino de Santiago. Guión para una película. Vigo: Galaxia, pp. 9-51.
Fonte de datos: Dialnet