Víctor Fraiz VillanuevaProceso a la FETE y a la escuela republicana

  1. Narciso de Gabriel 1
  1. 1 Departamento de Pedagogía y Didáctica. Facultad de Ciencias de la Educación. Universidade da Coruña
Revista:
Historia y Memoria de la Educación

ISSN: 2444-0043

Año de publicación: 2021

Título del ejemplar: Arquitectura escolar

Número: 13

Páginas: 541-578

Tipo: Artículo

DOI: 10.5944/HME.13.2021.26226 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso abierto editor

Otras publicaciones en: Historia y Memoria de la Educación

Resumen

La represión franquista sobre el profesorado afectó principalmente a quienes tenían una ideología de izquierdas y defendían el laicismo republicano, circunstancias que solían compartir buena parte de los afiliados a la Federación Española de Trabajadores de la Enseñanza, y desde luego sus líderes. Uno de esos líderes fue el pontevedrés Víctor Fraiz Villanueva, que sufrió dos consejos de guerra debido a su actuación política, sindical y docente, uno en 1934 y otro, que lo condujo ante un pelotón de fusilamiento, en 1937. En este trabajo se analizan sus últimos tres años de vida.

Referencias bibliográficas

  • Abad Gallego, Xoán C. «Manuel González Fresco: Un “fuxido” entre la realidad y el mito». Boletín del Instituto de Estudios Vigueses 9 (2003): 9-37.
  • Agulló Díaz, María del Carmen. «Amputar, segar, limpar e purificar: a depuración do maxisterio durante o franquismo». Sarmiento. Revista Galego-Portuguesa de Historia da Educación 21 (2017): 9-30.
  • Alonso Montero, Xesús. Cartas de republicanos galegos condenados a morte (1936-1948). Vigo: Xerais, 2009.
  • Beramendi, Justo. De provincia a nación. Historia do galeguismo político. Vigo: Xerais, 2007.
  • Borque López, Leonardo. La represión violenta contra los maestros republicanos en Asturias. Oviedo: KRK Ediciones, 2010.
  • Cid Fernández, Xosé Manuel. Educación e ideoloxía en Ourense na IIª República. Organización e acción socioeducativa do Maxisterio primario. Santiago de Compostela: Andavira, 2010.
  • Cid Fernández, Xosé Manuel. «A represión franquista en Ourense: novos argumentos contra a desmemoria na persecución sufrida polo maxisterio». Sarmiento. Revista Galego-Portuguesa de Historia da Educación 21 (2017): 73-99.
  • Costa Rico, Antón. «Socialismo e educación na Galiza do primeiro terzo do século XX». En IIas Xornadas de Historia de Galicia, editado por Xavier Castro y Jesús de Juana, 135-164. Ourense: Servizo de Publicacións da Deputación Provincial, 1986.
  • Costa Rico, Antón. Escolas e Mestres. A educación en Galicia: da Restauración á Segunda República. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 1989.
  • Costa Rico, Antón. «A “legalidade” dos franquistas: os procesos de depuración. O caso do mestre Víctor Fraiz Villanueva». Sarmiento. Anuario Galego de Historia da Educación 10 (2006): 289-296.
  • De Gabriel, Narciso de. «Gregorio Sanz, o mestre elocuente». Sarmiento. Revista Galego-Portuguesa de Historia da Educación 22 (2018): 207-234.
  • De Gabriel, Narciso. «A represión dos mestres republicanos de Muros». Sarmiento. Revista Galego-Portuguesa de Historia da Educación 23 (2019): 257-289.
  • De Luis Martín, Francisco. Historia de la FETE (1909-1936). Madrid: Fondo Editorial de Enseñanza, 1998.
  • De Luis Martín, Francisco. La FETE en la Guerra Civil española (1936-1939). Barcelona: Ariel: 2002.
  • De Luis Martín, Francisco. La FETE (1939-1982). De la represión franquista a la transición democrática. Madrid: Tecnos, 2009.
  • Fernández Santander, Carlos. Alzamiento y Guerra Civil en Galicia (1936-1939). Sada: Ediciós do Castro, 2007.
  • Freixanes, Víctor F. «O Fresco». Memoria dun fuxido. 1936. Vigo: Xerais, 1984.
  • Galicia bajo la bota de Franco. Santiago: Alvarellos Editora, 2005 (1ª ed. Paris: Jean Flory, 1936).
  • Garrido Moreira, Emilio. Víctor Fraiz. Vida e asesinato dun mestre exemplar. Santiago de Compostela: Fundación Luis Tilve, 2002.
  • Grandío Seoane, Emilio. A Segunda República en Galicia. Memoria, mito e historia. Vigo: Nigratrea, 2010.
  • Hernández Huerta, José Luis. «La represión franquista de la enseñanza. Fuentes y bibliografía (1975-2007) para el estudio de la depuración del magisterio nacional». Papeles Salmantinos de Educación 11 (2008): 231-266.
  • Martínez Pereda, Lucio. Medo político e control social na retaguarda franquista. Vigo: Xerais, 2019
  • Memorias de Manolo Barros. Autobiografía dun militante comunista. Santiago: Fundación 10 de marzo, 2006.
  • Pérez Galán, Mariano. La enseñanza en la Segunda República. Madrid: Biblioteca Nueva, 2011.
  • Porto Ucha, Anxo Serafín. Historias de vida. O maxisterio pontevedrés na II República, Guerra Civil e Franquismo. Ponteareas: Alén Miño, 2003.
  • Porto Ucha, Anxo Serafín. Mestras e mestres pontevedreses depurados polo franquismo. Primeiras accións represivas e estudo por concellos no sur da provincia (1936-1942). Ponteareas: Alén Miño, 2008.
  • Porto Ucha, Anxo Serafín y Raquel Vázquez Ramil. «A depuración do maxisterio primario na provincia de Pontevedra (1936-1942)». Sarmiento. Revista Galego-Portuguesa de Historia da Educación 21 (2017): 31-72.
  • Quintas Alborés, Elisa. Placeres Castellanos. Vigo: A Nosa Terra, 2008.
  • Santidrián Arias, Víctor Manuel. Historia do PCE en Galicia (1920-1980). Sada: Ediciós do Castro, 2002).
  • Soto Fernandez, Luis. Castelao, a U.P.G. e outras memorias. Vigo: Xerais, 1984.
  • Terrón, Aida. «Coordenadas del asociacionismo profesional de los docentes. Estado de la cuestión en España». Historia y Memoria de la Educación 1 (2015): 93-130.
  • Terrón, Aida y Viñao, Antonio. «Educación, movimiento obrero y sindicalismo (España, siglo XX)». Historia de la Educación. Revista interuniversitaria 37 (2018): 69-114.
  • Velasco Souto, Carlos F. 1936. Represión e alzamento militar en Galiza. Vigo: A Nosa Terra, 2006.