A represión fascista do profesorado galeguista

  1. de Gabriel , Narciso
Journal:
Sarmiento: Revista Galego-Portuguesa de Historia da Educación

ISSN: 1138-5863,  2659-9589

Year of publication: 2020

Issue Title: Internacionalismo e pacifismo na Historia da Educación Contemporánea

Volume: 24

Pages: 211-237

Type: Article

DOI: 10.17979/SRGPHE.2020.24.0.7136 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openOpen access editor

More publications in: Sarmiento: Revista Galego-Portuguesa de Historia da Educación

Sustainable development goals

Abstract

The Francoist repression of teachers took numerous forms, including murder, professional purges and other forms of reprisal covered by the 1939 Political Responsibilities Act (LRP). This repression also extended to the supporters of Galicianism. This article focuses on the killing and purging of primary school teachers in the province of A Coruña. The study concludes with an account of the trial to which to the Ferrol Galicianists Horacio Fernández Gómez, Ricardo Carbalho Calero and Gonzalo Torrente Ballester, among others, were subjected by the Regional Court of Political Responsibilities.

Bibliographic References

  • Beramendi, Justo. De provincia a nación. Historia do galeguismo político. Vigo: Xerais, 2007.
  • Blanco, Carmen. Conversas con Carballo Calero. Vigo: Galaxia, 1989.
  • Casares, Carlos. Conciencia de Galicia. Risco, Otero e Curros. Tres biografías. Vigo: Galaxia, 2004.
  • Castro, Xavier. O Galeguismo na encrucillada republicana. Ourense: Servizo de Publicacións da Deputación Provincial, 1983, 2 vols.
  • Cid Fernández, Xosé Manuel. Educación e Ideoloxía en Ourense na IIª República. Santiago de Compostela: Andavira Editora, 2010.
  • Comoxo, Xosé e Santos, Xesús. Rianxo na súa historia. Consecuencias da Guerra Civil (1936-1939). A Coruña: Deputación Provincial da Coruña, 2010.
  • Costa Rico, Antón. Historia da educación e da cultura en Galicia. Vigo: Xerais, 2002.
  • Costa Rico, Antón. “Os ensinantes galegos no 36. Os mortos e os exiliados”. N’A II Repúblicae a Guerra Civil (Actas do II Congreso da Memoria), 487-521. Narón: Asociación Cultural Memoria Historia Democrática, 2006.
  • Costa Rico, Antón. “As escolas dos americanos: en castelán ou en galego? ‘Moito mal quefan a Galicia’”. Revista Galega de Educación 53 (2012): 42-46.
  • De Gabriel, Narciso. “O proceso de depuración do maxisterio na provincia da Coruña”. Sarmiento. Revista Galego-Portuguesa de Historia da Educación 21 (2017): 119-158.
  • De Gabriel, Narciso. “Os mestres mortos daquel verán”. A Trabe de Ouro 108 (2018): 15-34.
  • De Gabriel, Narciso. Xosé María Álvarez Blázquez, mestre republicano. Diario escolar e desterro. Vigo: Galaxia, 2019.
  • De Gabriel, Narciso e Sarille, Xosé Manuel. Arximiro Rico, luz dos humildes. Santiago de Compostela: Gesto Dentro Editora, 2002.
  • De Luis Martín, Francisco. La FETE en la Guerra Civil española (1936-1939). Barcelona: Ariel, 2002.
  • Diéguez Cequiel, Uxío Breogán. Álvaro de las Casas. Biografía e documentos. Vigo: Galaxia, 2003.
  • Ermida Meilán, Xosé Ramón. Mortos por amor á Terra. A represión sobre o nacionalismo galego (1936-1950). Santiago de Compostela: Sermos Galiza, 2016.
  • Fariña Busto, Francisco. Ferro Couselo. Vigo: Ir Indo, 1996.
  • Fernández del Riego, Francisco. O río do tempo. Unha historia vivida. Sada: Ediciós do Castro, 1990.
  • Fernández Santander, Carlos. Alzamiento y Guerra Civil en Galicia (1936-1939). Sada: Ediciós do Castro, 2007, 2 vols.
  • García Díaz, Jesús M. La depuración del magisterio nacional en la provincia de A Coruña. A Coruña: Fundación Luis Tilve, 2018.
  • Lamela García, Luis. 1936. La “Cruzada” en Compostela. La Guerra Civil y la represión franquista en los documentos policiales y militares. Sada: Edicións do Castro, 2005.
  • Llorca Freire, Guillermo. “Juan García Niebla. A Pedagoxía ó servicio do cidadán”. Idea. Intercambio de experiencias de aula 6 (2006): 106-109.
  • Marco López, Aurora e Porto Ucha, Anxo Serafín. A Escola Normal de Santiago de Compostela. De Escola Normal Superior a Escola Universitaria (1849-1996). Santiago: USC, 2000.
  • Martínez Pereda, Lucio. “La depuración franquista del Instituto de Vigo: una primera aproximación”. Boletín do Instituto de Estudios Vigueses 14 (2008/2009): 183-208.
  • Martínez Pereda, Lucio. Medo político e control social na retagarda franquista. Vigo: Xerais, 2015.
  • Negrín Fajardo, Olegario. “La depuración franquista del profesorado en los institutos de segunda enseñanza de España (1937-1943). Estudio cuantitativo para Galicia”. Sarmiento. Anuario Galego de Historia da Educación 10 (2006): 59-99.
  • Peña Saavedra, Vicente. Éxodo, organización comunitaria e intervención escolar. La impronta educativa de la emigración transoceánica en Galicia. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 1991, 2 vols.
  • Portas Ferro, Xesús e A. Campaña, Gumersindo. “Xesús Ferro Couselo: Un home do pobo para o pobo”. Encrucillada. Revista Galega de Pensamento Cristián 97 (1996): 120-138.
  • Porto Ucha, Anxo Serafín. Mestras e mestres pontevedreses depurados polo franquismo. Primeiras accións represivas e estudo por concellos no sur da provincia (1936-1942). Ponteareas: Edicións Alén Miño, 2008.
  • Prada Rodríguez, Julio. La España masacrada. Madrid: Alianza Editorial, 2010.
  • Reverte, Jorge M. La Batalla de Madrid. Barcelona: Crítica, 2004.
  • Rodríguez Fer, Claudio. A literatura galega durante a Guerra Civil (1936-1939). Vigo: Xerais, 1994.
  • Rojo, Arximiro. As Mocedades Galeguistas. Vigo: Galaxia, 1987.
  • Romero Masiá, Ana. María Barbeito. Unha vida ao servizo da escola e dos escolares (1880-1970). A Coruña: Baía Edicións, 2014.
  • Santalla López, Andrés. “Rafael Fernández Casas”. Idea. Intercambio de Experiencias de Aula 7 (2001): 83-85.
  • Senén, Felipe e Díaz Martínez, Carlos. Xesús Ferro Couselo. A búsqueda da identidade e o encontro cos devanceiros. A Coruña: Espiral Maior, 1996.
  • Sobrino Ceballos, Juan e Domínguez Ferro, Manuel. “‘¡Que pouco vale unha mestra!’ Un achegamento á figura de María Vázquez Suárez”. Cátedra. Revista eumesa de estudios 18 (2011): 209-227.
  • Suárez Sandomingo, José Manuel. “Rafael Fernández Casas, un maestro laico e innovador”. Galicia Digital. El portal de Galicia para el mundo (11/9/2012).
  • Suárez Sandomingo, José Manuel. “Horacio Fernández Gómez”. Galicia Digital. El portal de Galicia para el mundo (30/12/2015).
  • Válcárcel, Marcos. Xesús Ferro Couselo. Unha fotobiografía (1906-1975). Vigo: Xerais, 1996.
  • Valín Fernández, Alberto. “Política, apoio mutuo e República: A masonería provincial coruñesa durante a Segunda República”. N’A II República e a Guerra Civil (Actas do II Congreso da Memoria), 39-63. Narón: Asociación Cultural Memoria Histórica Democrática, 2006.
Data source: Dialnet