Cuento maravilloso y reescrituras en la literatura infantil y juvenil gallega

  1. Carmen Ferreira Boo 1
  1. 1 Universidade de A Coruña
Revista:
Elos: revista de literatura infantil e xuvenil

ISSN: 2386-7620

Año de publicación: 2020

Número: 7

Páginas: 97-119

Tipo: Artículo

DOI: 10.15304/ELOS.7.6850 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso abierto editor

Otras publicaciones en: Elos: revista de literatura infantil e xuvenil

Objetivos de desarrollo sostenible

Resumen

Realízase unha panorámica da Literatura Infantil e Xuvenil galega, analizando nos diferentes períodos históricos aquelas obras máis representativas que realizan reescrituras referenciais, lúdicas, humanizadoras e ideolóxicas do conto marabilloso. Ofrécese unha visión xeral da pegada, influencia e vitalidade que ten ese conto como fonte de recreación, subversión, deconstrución, parodia etc., por parte dos escritores de Literatura Infantil e Xuvenil galega. Estúdase como se modifican elementos como a voz narrativa, a estrutura, o espazo, o tempo e, sobre todo, os personaxes e os seus roles con diferentes finalidades como provocar efecto paródico, subvertir e/ou humanizar os personaxes, inculcar unha determinada ideoloxía ou valores... Porúltimo, preséntanse unhas conclusión xerais sobre a reescritura do conto marabilloso.

Referencias bibliográficas

  • AARNE, A. (1913). Leitfaden der vergleichenden Märchenforschung. Helsinki: FF Communications, 13.
  • COLOMER, T. (1999). Introducción a la literatura infantil y juvenil. Madrid: Editorial Síntesis.
  • CUBA, X. R., REIGOSA, A. y MIRAND, X. (1999). Diccionario dos seres míticos galegos. Vigo: Edición Xerais de Galicia.
  • DÍAZ-PLAJA, A. (2002). “Les reescriptures a la literatura infantil i juvenil dels últims anys”. En COLOMER, T. (ed.), La literatura infantil i juvenil catalana: un segle de canvis (pp. 161-170). Barcelona: Institut de Ciències de l’Educació de la Universitat Autònoma de Barcelona.
  • EVEN-ZOHAR, I. (1999). “Factores y dependencias en la cultura. Una revisión de la teoría de los polisistemas”. En IGLESIAS, M. (ed.), Teoría de los polisistemas (pp. 23-45). Madrid: Arco/libros, col. Bibliotheca Philologica. Serie Lecturas.
  • FERNÁNDEZ, Mª. J. (1998). “Tanis I o Mocos”. CLIJ, 111, 67.
  • FERNÁNDEZ, Mª. J. (1999a). “Xosé Miranda, Antonio Reigosa e Xoán Ramiro Cuba. Contos marabillosos III/Contos marabillosos IV”. Fadamorgana, 3, 77.
  • FERNÁNDEZ, Mª. J. (1999b). “Manual para unha pequena meiga”. CLIJ, 114, 61.
  • FERNÁNDEZ, Mª. J. (2001). “Matapitos.com”. CLIJ, 134, 52.
  • FERNÁNDEZ PAZ, A. (1998). “Literatura infantil e xuvenil”. Revista Galega do Ensino, 18, 261-269.
  • FERNÁNDEZ PAZ, A. (1999a). “Literatura infantil e xuvenil”. Revista Galega do Ensino, 22, 169-177.
  • FERNÁNDEZ PAZ, A. (1999b). “A década dos noventa, consolidación e crecemento”. Fadamorgana, 2, 52-59.
  • FERNÁNDEZ PAZ, A. (2000a). “Literatura infantil e xuvenil”. Revista Galega do Ensino, 26, 263-271.
  • FERNÁNDEZ PAZ, A. (2000b). “Literatura infantil e xuvenil”. Revista galega do ensino, 29, 203-211.
  • FERREIRA, Mª C. (2012). “El tratamiento de los mitos clásicos en la literatura infantil y juvenil gallega”. En LORENZO, L., ROIG, B.-A. y RUZICKA, V. (coords.), Literatura Infantil y Juvenil y Diversidad Cultural (pp. 189-211). Vigo/Braga: ANILIJ/ELOS/Centro de Investigação em Estudos da Criança.
  • FERREIRA, Mª C. (2016). As reescrituras dos contos marabillosos na Literatura Infantil e Xuvenil galega (tesis doctoral). Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela. http://hdl.handle.net/10347/13866
  • FERREIRA, Mª C. (2019). “As reescrituras dos contos da transmisión oral no álbum infantil en galego”. En ÁLVAREZ, S., FERREIRA, M. y NEIRA, M. (coords.), Literatura Infantil y Juvenil y valores educativos (pp. 101-124). Madrid: CEU Ediciones, col. Textual, n.º 2.
  • GENETTE, G. (1989). Palimpsestos. La literatura en segundo grado. Madrid: Taurus.
  • GRACIÁN, A. (2002). “O tratamento dos seres míticos tradicionais na literatura infantil e xuvenil galega”. En AGRELO, E., GUISANDE, A., MOCIÑO, I., RAVIÑA, A. y SOTO, I. (coords.), Narrativa e promoción da lectura no mundo das novas tecnoloxías (pp. 315-331). Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
  • HAASE, D. (ed) (2008). The Greenwood encyclopedia of folktales and fairy tales. E. U. A.: Greenwood Publishing Group.
  • HUTCHEON, L. (1985). A Theory of Parody: the teachings of Twentieth-century Art Forms. New York: Methuen.
  • HUTCHEON, L. (2006). A theory of adaptation. New York: Taylor&Francis Group.
  • MARTOS, E. (1988). La poética del patetismo (Análisis de los cuentos populares extremeños). Mérida: Editora Regional de Extremadura.
  • MOCIÑO, I. (2003). “A verdadeira historia do Burro Feldespato. Xerardo Quintiá”. Malasartes, 12, 32-33.
  • MOCIÑO-GONZÁLEZ, I. (2018). “Dragal e a reafirmación da identidade”. Elos: Revista De Literatura Infantil E Xuvenil, 5, 55-71. https://doi.org/10.15304/elos.5.4143
  • NEIRA, M. (2011). “Unha viaxe na busca da identidade: Titiritesa, de Xerardo Quintiá e Maurizo A. C. Quarelo”. En ROIG, B. A., SOTO, I. y NEIRA, M. (coords.), O álbum na Literatura Infantil e Xuvenil (2000-2010) (pp. 261-270). Vigo: Edicións Xerais de Galicia/Novacaixagalicia.
  • PARDO DE NEYRA, X. (2006). As orixes da literatura infantil galega (1918-1936): unha nova forma de entender a literatura. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.
  • PELEGRÍN, A. (1982). La aventura de oír. Cuentos y memoria de tradición oral. Madrid: Cincel.
  • PENA, M. (2018). Feminismos e literatura infantil e xuvenil en Galicia. Santiago de Compostela: Edicións Laiovento.
  • PINON, R. (1965). El cuento folklórico. Buenos Aires: Editorial Universitaria de Buenos Aires.
  • PISANTY, V. (1995). Cómo se lee un cuento popular. Barcelona: Paidós.
  • ROIG, B. A. (1995). “A literatura infantil e xuvenil: consideracións xerais”. Boletín Galego de Literatura, 14, 119-135.
  • ROIG B. A. (1996a). A Literatura Galega Infantil: Perspectiva diacrónica, descrición e análise da actualidade. Santiago de Compostela: Servicio de Publicacións e Intercambio Científico.
  • ROIG, B. A. (1996b). “A Literatura infantil e xuvenil en galego dende 1900 a 1950”. Boletín Galego de Literatura, 15-16, 77-105.
  • ROIG, B. A. (coord.) (1996-2010). Informe de Literatura. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia/Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Consultado el 20 de mayo de 2020, http://www.cirp.es/rec2/informes/.
  • ROIG, B. A. (2008). La Literatura Infantil y Juvenil Gallega en el siglo XXI. Seis llaves para entenderla mejor. Madrid/Santiago de Compostela: Asociación Española de Amigos del Libro Infantil y Juvenil/Xunta de Galicia.
  • ROIG, B. A. (coord.) (2015). Historia da Literatura Infantil e Xuvenil Galega. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
  • ROIG, B. A. y Ferreira, C. (2010). “O conto de transmisión oral na LIX galega”. En ROIG, B. A., NEIRA, M. y SOTO, I. (coords.), Reescrituras do conto popular (2000-2009) (pp. 83-105). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
  • ROIG, B. A., NEIRA, M. y SOTO, I. (coords.) (2010). Reescrituras do conto popular (2000-2009). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
  • SOTO, I. (2007). “Raruxa de Bentraces”. Consultada el 8 de marzo de 2020, http://culturagalega.org/lg3/extra_recension_xenero.php?Cod_extrs=1289&Cod_prdccn=1047.
  • SOTOMAYOR, V. y Díaz, J. (2010). “Metamorfosis del cuento popular en castellano”. En ROIG, B. A., NEIRA, M. y SOTO, I. (coords.), Reescrituras do conto popular (2000-2009) (pp. 35-59). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
  • TARRÍO, A. (2014). Álvaro Cunqueiro o los disfraces de la melancolía. Porto: Tropelías&Companhia/Universidade de Santiago de Compostela.
  • THOMPSON, S. (1946, 1972). The Folktale. Nueva York: Holt, Rinehart and Winston./Trad. Angelina Lemmo. El cuento folklórico. Caracas: Ediciones de la Biblioteca de la Universidad Central de Venezuela.
  • VALRIU, C. (1998). Influències de les rondalles en la literatura infantil i juvenil catalana actual (1975-1985). Mallorca: Editorial Moll.
  • VALRIU, C. (2010). “Reescriptures de les rondalles en el s. XXI (2000-2009)”. En ROIG, B. A., NEIRA, M. y SOTO, I. (coords.), Reescrituras do conto popular (2000-2009) (pp. 13-30). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
Fuente de los datos: Dialnet