Novas achegas ao debate gramatical na Academia Galega na década de 60 da anterior centuria

  1. Xosé Ramón Freixeiro Mato 1
  1. 1 Universidade da Coruña
    info

    Universidade da Coruña

    La Coruña, España

    ROR https://ror.org/01qckj285

Revista:
Estudos de lingüística galega

ISSN: 1889-2566

Ano de publicación: 2018

Número: 10

Páxinas: 55-72

Tipo: Artigo

DOI: 10.15304/ELG.10.4215 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Estudos de lingüística galega

Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable

Resumo

Após unhas consideracións previas sobre a noción tradicional de gramática e o valor simbólico da gramática normativa, no presente traballo relátase a historia interna do fracasado proxecto de a Academia Galega elaborar unha gramática oficial da entidade nos inicios do mandato de Sebastián Martínez-Risco como presidente na década de 60 do século pasado á luz da nova documentación coñecida, tanto édita como inédita; préstase especial atención ás dificultades con que se encontrou a Comisión de gramática encargada de levar a cabo o traballo e ao informe presentado por Ramón Piñeiro, que supuxo a paralización do proxecto. A seguir, faise tamén o relato interno dos procesos de elaboración das dúas gramáticas galegas publicadas nesa década, a de Ricardo Carvalho Calero e a de Leandro Carré Alvarellos, a primeira con toda a axuda solidaria do grupo de Galaxia que dominaba a Academia e a segunda co labor solitario dun autor que non contaba con apoios relevantes para as súas propostas lingüísticas na entidade. Por último, dáse conta dunha síntese gramatical que en finais da década fora encargada pola Xunta de Goberno da Academia e que ficou inédita, determínase a súa autoría e datación, descríbese o seu contido e finalmente realízase unha análise valorativa dela.

Referencias bibliográficas

  • Agustini, Carmen Lúcia Hernandes (2004): A estilística no discurso da gramática. São Paulo: Pontes.
  • Alonso Girgado, Luís / Élida Abal Santorum / Alexandra Cillero Prieto (eds.) (2009): Cadernos Ramón Piñeiro (XII). Cartas de Ramón Piñeiro a José Luis Pensado. [Santiago de Compostela]: Xunta de Galicia.
  • Alonso Girgado, Luís / María Cuquejo Enríquez / Carmen Fariña Miranda (eds.) (2004): Cadernos Ramón Piñeiro (V). Cartas de Ramón Piñeiro a Ricardo Carballo Calero. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
  • Alonso Pintos, Serafín (2002): Para unha historia do estándar galego. As propostas do período 1966-1980. Madrid: UNED.
  • Alonso Pintos, Serafín (2006): O proceso de codificación do galego moderno (1950-1980). A Coruña: Fundación Pedro Barrié de la Maza.
  • Auroux, Sylvain (1994): La révolution technologique de la grammatisation. Introduction à l’ histoire des sciences du langage. Liège: Mardaga.
  • Bagno, Marcos (2001[2000]): Dramática da língua portuguesa. Tradição gramatical, mídia & exclusão social. São Paulo: Edições Loyola.
  • Carballo Calero, Ricardo (1966): Gramática elemental del gallego común. Vigo: Galaxia.
  • Carballo Calero, Ricardo (1979 [1966]): Gramática elemental del gallego común. Vigo: Galaxia.
  • Carballo Calero, Ricardo (2006): Epistolario a Fernández del Riego. Transcrición e edición de Dolores Vilavedra e Montserrat Pena. Vigo: Galaxia.
  • Carré Alvarellos, Leandro (1928): Diccionario Galego-Castelán e Vocabulario Castelán-Galego, vol. 1. A Coruña: Lar.
  • Carré Alvarellos, Leandro (1931): Diccionario Galego-Castelán e Vocabulario Castelán-Galego, vol. 2. A Coruña: Lar.
  • Carré Alvarellos, Leandro (1933): Diccionario Galego-Castelán e Vocabulario Castelán-Galego. A Coruña: Imprenta e Papelería Zincke Hermanos.
  • Carré Alvarellos, Leandro (1967): Gramática gallega. A Coruña: Moret.
  • Chao Espina, Enrique (1958): Curso de lengua portuguesa. Viveiro: Artes Gráficas A. Santiago.
  • Fernán-Vello, Miguel Anxo / Francisco Pillado Mayor (1986): Conversas en Compostela con Carballo Calero. Barcelona: Sotelo Blanco.
  • Fernández del Riego, Francisco (2000): Un epistolario de Ramón Piñeiro. Vigo: Galaxia.
  • Franco Grande, Xosé Luís (2004): Os anos escuros. A resistencia cultural dunha xeración. Vigo: Galaxia.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (1994): Sebastián Martínez-Risco na cultura galega. Santiago de Compostela: Laiovento.
  • González González, Manuel (2006): “Ramón Piñeiro: o compromiso coa lingua”, en Encontro Ramón Piñeiro. Actas do encontro realizado pola Dirección Xeral de Creación e Difusión Cultural en Santiago de Compostela, o día 19 de outubro de 2005. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 13-27.
  • Lapa, Manuel Rodrigues (2001): Cartas a Francisco Fernández del Riego sobre a cultura galega. Vigo: Galaxia.
  • Lausberg, Heinrich (1990 [1966]): Manual de retórica literaria. Fundamentos de una ciencia de la literatura. Madrid: Gredos.
  • López Varela, Elisardo (2001): Unha casa para a lingua. A Real Academia Galega baixo a presidencia de Manuel Murguía (1905-1923). A Coruña: Espiral Maior.
  • Maceira Fernández, Xosé Manuel (2014): Leandro Carré. Un século de cultura e compromiso. Santiago de Compostela: Alvarellos.
  • Monteagudo, Henrique (2007): “Limiar”, en Ramón Piñeiro, A linguaxe e as linguas. Vigo: Galaxia, 9-46.
  • Piñeiro, Ramón (2007 [1967]): A linguaxe e as linguas. Vigo: Galaxia.
  • Piñeiro, Ramón / Basilio Losada (2009): Do sentimento á conciencia de Galicia. Correspondencia (1961-1984). Edición de María Xesús Lama e Helena González. Vigo: Galaxia.
  • Real Academia Gallega (1971): Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego. A Cruña: Imp. Moret. Risco, Sebastián (1968): “Función da Academia no futuro da Língoa”, en O porvir da lingua galega. Lugo: Círculo de las Artes, 21-25.
  • Sánchez Rei, Xosé Manuel (2005): “Trazos xerais da tradición gramatical galega”, Revista Galega de Filoloxía 6, 93-121.
  • Santamarina Fernández, Antón (2009): “Informe de Ramón Piñeiro á Real Academia Galega”, Boletín da Real Academia Galega 370, 7-17.
  • Villanueva Gesteira, María Dolores (2015): A Editorial Galaxia: proxecto e traxectoria 1950-1963. Tese de doutoramento dispoñíbel en https://minerva.usc.es/xmlui/handle/10347/14740
Fonte de datos: Dialnet