A lingua galega na vida, na obra e no pensamento de Manuel María

  1. Xosé Ramón Freixeiro Mato 1
  1. 1 Universidade da Coruña
    info

    Universidade da Coruña

    La Coruña, España

    ROR https://ror.org/01qckj285

Revista:
Boletín da Real Academia Galega

ISSN: 1130-7714

Año de publicación: 2016

Título del ejemplar: Manuel María

Número: 377

Páginas: 113-131

Tipo: Artículo

DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso abierto editor

Otras publicaciones en: Boletín da Real Academia Galega

Resumen

Após unha revisión do estado da arte relativo aos traballos publicados con anterioridade sobre a lingua de Manuel María, no presente traballo analízase a relación do poeta co idioma galego, tanto no que fai referencia aos usos lingüísticos como cidadán e escritor, canto ao compromiso que desde moi novo adquiriu na súa defensa, dignificación e normalización social. A seguir, estúdanse as características do galego utilizado polo autor na súa obra, a tomar en consideración especialmente a relación coa fala local de Outeiro de Rei e coa lingua literaria da altura, os fenómenos de interferencia directa ou indirecta do español e a evolución lingüística que se foi producindo na súa obra ao longo do tempo, ben como o posicionamento do autor a respecto da cuestión normativa. En último lugar, analízase o pensamento de Manuel María con relación á situación sociolingüística: distinción entre o galego como lingua das clases populares e o castelán –ou castrapo– como lingua das clases dominantes, denuncia da deslealdade lingüística, crítica das persoas bilingüistas e castrapistas, e defensa da normalización lingüística como solución de futuro para unha Galiza que só pode sobrevivir a se expresar na lingua propia.

Referencias bibliográficas

  • Alonso Girgado, Luís (2016): “A obra hemerográfica de Manuel María: a súa presenza en Alba”, en Cochón/Alonso 2016: 25-38.
  • AT = Hortas Vilanova, Manuel [Manuel María] (1990): Andando a Terra 1977-1987. Vigo: A Nosa Terra. Escolma ao coidado de Pilar García Negro e Miguel A. Mato Fondo.
  • CA = Manuel María (1992): Auto do Castromil ou a revolución dos baúles. Contos do Castromil nº 4. Vigo: Castromil.
  • Caño, Xosé Manuel del (1990): Conversas con Manuel María. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
  • Cochón, Luís e Luís Alonso Girgado (eds.) (2016): Manuel María. Cecais hai unha luz. Memorabilia. Cadernos Ramón Piñeiro XXXV. Santiago de Compostela: Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.
  • Dobarro, Xosé María (1989): “Introducción”, en Manuel María, Terra Cha. Vigo: Edicións Xerais de Galicia, 9-40.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2007a): Cucou o cuco cuqueiro. Lingua e estilo na obra de Manuel María. Lugo: Fundación Caixa Galicia.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2007b): “Enunciación e estilo na obra de Manuel María”, Madrygal 10, 67-76.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2009a): “Manuel María, adaíl e labrador do idioma”, en García/Pardo 2009: 163-184.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2009b): “Introdución a unha estilística da lingua galega. Algúns trazos de estilo na obra de Manuel María”, en Gabriel Rei-Doval (ed.), A lingüística
  • galega desde alén mar. Santiago de Compostela: Universidade, 253-271.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2015): “Introdución”, en Manuel María, A esencia máis nosa: poemas sobre a lingua galega. [Outeiro de Rei]: Casa-Museo Manuel María, 7-45.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2016): “A Canción para cando se escoita falar castrapo: crítica da deslealdade lingüística”, en Cochón/Alonso 2016: 93-103.
  • García Negro, Pilar (2001): “A megafonía do idioma que o país necesit(ab)a”, en Alfonso Blanco Torrado (coord.), Manuel María. [libro homenaxe / organizado pola] Asociación Cultural Xérmolos. Lugo: Ophiusa, 251-254.
  • García Negro, Pilar (2016): “Unha poética ao servizo da lingua”, en Cochón/Alonso 2016: 111-119.
  • García Negro, Pilar e Diego Pardo Amado (eds.) (2009): Manuel María: Literatura e nación. Actas do Congreso (A Coruña, 3-5 de Novembro de 2005). A Coruña: Universidade.
  • García, Xosé Lois (1995): “Aportacións para un vocabulario da flora e da fauna no Terra Chá, de Manuel María”, en Xulio Xiz (ed.), Manuel María da Terra Chá. Lugo: Citania de Publicacións, 95-140.
  • García, Xosé Lois (2015): Manuel María reencontrado. Noia: Toxosoutos.
  • Gil Hernández, António (2016): Solilóquios com Manuel María. Boletim da AGLP. Anexos 4. [A Coruña]: Academia Galega da Língua Portuguesa.
  • Gómez Torres, Camilo (1996): “Manuel María e o seu tempo”, en Alberte Ansede e Cesáreo Saco (dirs.), Historia da literatura galega. [Vigo]: Asociación Socio-Pedagóxica Galega / A Nosa Terra, v. 4, 1217-1248.
  • Gómez Torres, Camilo (2001a): Manuel María: os traballos e os días. Santiago de Compostela: Laiovento.
  • Gómez Torres, Camilo (2001b): “Usos, actitudes e prexuízos lingüísticos na súa poesía”, en Alfonso Blanco Torrado (coord.), Manuel María. [libro homenaxe / organizado pola] Asociación Cultural Xérmolos. Lugo: Ophiusa, 333-344.
  • Gómez Torres, Camilo (2005): O tempo vital de Manuel María. Vigo: A Nosa Terra.
  • Ledo Andión, Margarita (2009): “Ollar o real: Manuel María nos xornais”, en García/Pardo 2009: 123-131.
  • Losada, Basilio (2009): “Conferencia de clausura”, en García/Pardo 2009: 365-369.
  • Mariño Paz, Ramón (2009): “Destrución e construción do idioma galego durante o século XX”, en García/Pardo 2009: 145-161.
  • Mato Fondo, Miguel A. (2003): “Introdución”, en Manuel María, Edipo. A Coruña: Universidade, 17-64.
  • OPC I = Manuel María (2001): Obra poética completa I (1950-1979). A Coruña: Espiral Maior.
  • OPC II = Manuel María (2001): Obra poética completa II (1981-2000). A Coruña: Espiral Maior.
  • PP = Manuel María (2003): A Terra Chá: poesía e paisaxe. Discurso lido o día 15 de febreiro de 2003, no acto da súa recepción, polo Ilustrísimo Señor Don Manuel María Fernández Teixeiro e resposta do Excelentísimo Señor Don Xosé Luís Méndez Ferrín. A Coruña: Real Academia Galega.
  • Queixas Zas, Mercedes (2016): Labrego con algo de poeta. Biografía de Manuel María. Vigo: Galaxia.
  • Regueira, Xosé Luís (2014): “O galego da Terra Chá, Manuel María e a lingua literaria”, en Xosé Manuel Sánchez Rei e Estefanía Mosquera Castro (eds.), Por Terras de Lugo. Oito aproximacións á provincia. A Coruña: Asociación Cultural Alexandre Bóveda, 91-102.
  • Rodríguez, Francisco (2009): “Dinámica histórica da Galiza e evolución poética en Manuel María”, en García/Pardo 2009: 23-31.
  • Rodríguez Fer, Claudio (1989): Poesía galega. Crítica e metodoloxía. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
  • Sánchez Rei, Xosé Manuel (2016): “Algunhas notas sobre Muiñeiro de brétemas (1950): o léxico da flora”, en Cochón/Alonso 2016: 253-261.
  • Sánchez Rei, Xosé Manuel e Estefanía Mosquera Castro (eds.) (2014): Correspondencia entre Manuel María e Ramón Otero Pedrayo (1951-1974). [Outeiro de Rei]: Fundación Manuel María de Estudos Galegos.
Fuente de los datos: Dialnet